Khi màn đêm buông xuống sâu hơn, tâm trí tôi lại thường trôi theo những suy tưởng về cách thức mà những giáo huấn từ cách đây hàng ngàn năm, vượt qua bao thăng trầm thời đại, mà vẫn được bảo tồn vẹn nguyên cho chúng ta ngày nay. Nhiều lúc mình cứ tưởng "Kho Tàng Pháp Bảo" là cái gì đó to tát lắm, kiểu như một cái thư viện khổng lồ chứa đầy kinh sách cổ hoặc những định dạng số hóa của công nghệ ngày nay. Kỳ thực, trong thâm tâm tôi, nó giống như một điểm tựa vững chắc. Một sức mạnh giữ cho nội tâm không bị chao đảo trước những trào lưu biến đổi hay những lối lý giải "thỏa hiệp" của xã hội hôm nay.
Hành giả tự vấn, nếu giả sử không tồn tại kho tàng kinh điển ấy —thiếu hụt Tam Tạng Pāḷi và những bản Chú giải, Phụ chú giải vốn được chư tiền bối tận tụy duy trì— thì chắc đạo Phật bây giờ chắc đã biến thành một thứ triết lý tâm linh pha tạp nào đó rồi. Con người thường có tâm lý muốn biến mọi giáo lý trở nên "nhẹ nhàng" hơn, phù hợp với lối sống nhanh bây giờ, nhưng chính việc "tối giản hóa" ấy đôi khi lại đánh mất đi cốt tủy nguyên bản của Chánh Pháp. Tôi tin rằng Chánh Pháp sẽ không biến mất một cách đột ngột. Nó cứ mờ dần, loãng đi một chút mỗi ngày, cho đến khi mình chẳng còn nhận ra mục tiêu ban đầu là gì nữa.
Lúc đọc qua các tạng kinh, tôi thấy có chút lo lắng về bổn phận "gìn giữ" giáo pháp. Đây không chỉ là việc lưu giữ những cuốn sách sạch sẽ trên giá kệ, mà chính là duy trì các tiêu chuẩn đạo đức ấy sống động trong nội tâm. Pháp Bảo thực chất là một cây thước đo mực thước. Bất cứ khi nào tiếp cận một tư tưởng mới hay phương pháp tu tập "khác lạ", chúng ta đã có cơ sở để so sánh. Thiếu đi bộ quy tắc này, ta rất dễ bị cảm tính chi phối hoặc bị chi phối bởi những trải nghiệm mang tính nhất thời. Tu mà cứ theo cảm hứng thì sớm muộn gì cũng lạc đường, đó là bài học mà tôi đã từng phải trả giá không ít lần.
Một điều thú vị là kho tàng Pháp này không chỉ dành cho hàng ngũ tu sĩ. Dưới góc độ người tại gia, tôi thấy mình cũng cần có bổn phận gìn giữ. Không phải là đi giảng dạy gì cho ai, mà là nỗ here lực học tập chuẩn xác, hiểu thấu đáo để không xuyên tạc bản chất của Pháp. Nếu thiếu đi sự thực hành, Pháp Bảo chẳng khác nào một khối tri thức vô hồn, là những di sản nằm im trong các bộ kinh điển. Chỉ khi mình đem nó ra soi rọi vào mấy cái hành vi, lời nói hoặc vào những lúc tâm thức bất ổn, thì lúc đó Pháp Bảo mới thực sự xoay vần.
Nghĩ đến việc các thế hệ đi trước cứ bền bỉ tụng đọc, chép tay, rồi kiểm chứng từng chữ một để truyền lại, mình thấy mình hơi lười. Hiện nay mọi giáo điển đều nằm trong tầm tay, chỉ cần một thao tác nhỏ trên thiết bị điện tử, nhưng cái sự "có sẵn" đó đôi khi lại làm mình hời hợt. Gìn giữ giáo pháp nghe có vẻ vĩ đại, nhưng thực chất nó khởi đầu từ việc ta nhẫn nại ngồi xuống, đọc một đoạn kinh thật chậm, rồi tự hỏi mình có đang sống đúng như thế không. Chẳng cần gì hào nhoáng, chỉ cần sự thành thật với chính mình là đủ rồi.
Bên ngoài thật lặng yên, chắc đã đến lúc tôi phải dừng lại những suy nghĩ miên man này. Pháp vốn dĩ vẫn ở đó, không thay đổi, chỉ có mình là cứ mải miết đi tìm những thứ xa rời mà quên mất cái gốc rễ ngay dưới chân. Dường như chính trong sự tĩnh lặng này, giáo pháp mới có thể thẩm thấu sâu sắc nhất vào tâm hồn.